Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 15:50
Reklama

Wernisaż wystawy „Bursztyny – kurpiowskie korale ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku”

Wystawa czasowa „Bursztyny – kurpiowskie korale ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku” celebruje wyjątkową sztukę ludową obróbki bursztynu. Najstarszy z prezentowanych na wystawie naszyjników pochodzi z końca XVIII wieku i posiada przywieszony dodatkowy element — tzw. pasyjkę, czyli medalion z wizerunkiem Chrystusa na krzyżu. Dominującymi na ekspozycji są naszyjniki powstałe w XIX wieku, kiedy nastąpił rozwój przemysłu bursztynniczego oraz z początku XX wieku, gdy powstawały spółki zajmujące się wydobywaniem bursztynu. Jako ostatnie prezentowane są kolie współczesne z końca wieku XX.
  • Źródło: Muzeum Zamkowe w Malborku
Wernisaż wystawy „Bursztyny – kurpiowskie korale ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku”

Autor: Muzeum Zamkowe w Malborku

Jednym z regionów w Polsce, gdzie rozwinęła się w ubiegłych wiekach sztuka ludowa, obróbki bursztynu jest teren Kurpiowszczyzny położony w dorzeczu Narwi w obrębie dwóch puszcz mazowieckich: Zielonej i Białej. Tereny te były zasiedlone już od XV wieku, początkowo należały do książąt mazowieckich, a później Królestwa Polskiego. Miejscowa ludność, zwana Kurpiami lub Puszczakami, zajmowała się rolnictwem, bartnictwem, myślistwem, rybołówstwem, ale również bursztynnictwem. W warstwach ziemi znajdowały się bogate złoża bursztynu, będące tą samą żywicą, która występuje w pasach nadbałtyckich. Wydobywanie oraz obróbka bursztynu stały się powszechnymi zajęciami, których szczyt popularności przypadł na wiek XIX. Główne ośrodki produkcji znajdowały się m.in. w Myszyńcu, Nowogrodzie, Przasnyszu, Ostrołęce i Surowem. Do popularyzacji Kurpiowszczyzny oraz bursztynnictwa przyczynił się etnograf, muzealnik, działacz społeczny i polityczny Adam Chętnik (1885 – 1967).

- Korale kurpiowskie nawiązywały do form i wzorów naszyjników, jakie powstawały w poprzednich stuleciach. Bardzo często określano je jako „bursztyny” i stały się elementem rozpoznawalnym niezwykle barwnego damskiego stroju ludowego. Noszono od jednego do trzech sznurów korali, które stanowiły element posagu Kurpianki i świadczył o jej statusie społecznym. Naszyjniki były przekazywane z pokolenia na pokolenia, z matki na córkę, a bardzo często stanowiły one element pochówku. Od pokoleń przekazywano również wiedzę dotyczącą sposobu obróbki bursztynu, przy użyciu bardzo prostych narzędzi: kołowrotków, noży, pilników, kawałków szkła.- Komentuje kuratorka wystawy, Katarzyna Kita, opiekun Kolekcji Bursztynu w Muzeum Zamkowym w Malborku z oddziałami w Kwidzynie i Sztumie.

Na Kurpiach szczególną wartość stanowiło przekazywanie dziedzictwa kulturowego i przywiązanie do tradycji. W 2022 roku bursztyniarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostało wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Kurator: Katarzyna Kita
Projekt plastyczny: Barbara Bugalska
Opieka konserwatorska: Jolanta Ratuszna
Montaż i organizacja: Dział Organizacji Wystaw MZM pod kierunkiem Moniki Stankiewicz


Podziel się
Oceń

Reklama